Podczas bezpośredniego spotkania w siedzibie kancelarii dokonujemy analizy umowy w zakresie występowania w niej klauzul abuzywnych (niedozwolonych), jak również możliwych korzyści w przypadku wygrania sprawy oraz kalkulacji kosztów postępowania.
Istnieje możliwość poddania umowy analizie w formie zdalnej, poprzez przesłanie dokumentów na poniższy adres e-mail: [email protected].
Do złożenia pozwu będziemy potrzebować zaświadczenia z banku. W celu przyśpieszenia postępowania oraz uzyskania wiedzy, co do ilości spłaconych rat, złóż wniosek do banku – wzór zaświadczenia o wysokości spłaconego kredytu.
W przypadku kredytów indeksowanych, roszczenia kredytobiorców dotyczą unieważniania, ewentualnie odfrankowienia umowy kredytowej.
W przypadku posiadania kredytu denominowanego, przeważająca część orzecznictwa, wskazuje na zasadność roszczenia o unieważnienie umowy kredytowej.
W przypadku unieważnienia umowy:
W przypadku odfrankowienie umowy:
Z punktu widzenia polskiego systemu prawnego, można wyróżnić trzy rodzaje kredytów, w których występuje (w różnych rolach) waluta obca: indeksowany, denominowany i walutowy.
W kredycie indeksowanym kwota kredytu jest podana w walucie krajowej i w tej walucie zostaje wypłacona, ale zostaje przeliczona na walutę obcą według klauzuli umownej, opartej również na kursie kupna tej waluty obowiązującym w dniu uruchomienia kredytu, przy czym spłata kredytu następuje w walucie krajowej.
W kredycie denominowanym kwota kredytu jest wyrażona w walucie obcej, a zostaje wypłacona w walucie krajowej, według klauzuli umownej, opartej na kursie kupna waluty obcej obowiązującym w dniu uruchomienia kredytu, zaś spłata kredytu następuje w walucie krajowej.
Z kolei w kredycie walutowym, kwota kredytu jest wyrażona w walucie obcej i spłata również jest dokonywana w tej walucie. Tylko w tym ostatnim wypadku roszczenie kredytobiorcy w stosunku do kredytodawcy jest wyrażone w walucie obcej, tj. kredytobiorca może żądać od kredytodawcy wypłaty kwoty kredytu w walucie obcej. W dwóch pozostałych wypadkach żądanie kredytobiorcy w stosunku do kredytodawcy w zakresie spełnienia świadczenia (czyli wypłaty kwoty kredytu) dotyczy wyłącznie waluty krajowej. [Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 września 2020 r. I CSK 556/18, LEX nr 3126114]
„Bank udziela kredytobiorcy kredytu w kwocie (…) CHF na okres (…) miesięcy. Kredyt zostanie wypłacony w ciągu trzech dni roboczych w kwocie (…) PLN, co stanowi kwotę (…) CHF przeliczoną według kursu z dnia (…)”.
„Kwota udzielonego kredytu (…) CHF. Kredyt jest wypłacany w walucie polskiej na finansowanie zobowiązań w rzeczypospolitej Polskiej.” PKAO BP SA
Przykładowa klauzula kredytu indeksowanego:
„Bank udziela kredytobiorcy kredytu w kwocie (…) PLN indeksowanego kursem CHF, na warunkach określonych w umowie (…). GE Money Bank SA (następca: BPH SA)
„Bank udziela kredytobiorcy kredytu w kwocie (…) PLN denominowanego (waloryzowanego) w walucie CHF, na okres (…). Kwota kredytu denominowanego (waloryzowanego) w CHF lub transz kredytu zostanie określona wg. kursu kupna dewiz dla wyżej wymienionej waluty zgodnie z tabelą kursów obowiązującą w banku w dniu wykorzystania kredytu lub transzy kredytu”. Kredyt Bank SA (następca Santander SA).
„Kredyt jest indeksowany do CHF/USD/EUR, po przeliczeniu wypłaconej kwoty zgodnie z kursem kupna CHF/USD/EUR według Tabeli Kursów Walut Obcych obowiązującej w Banku Millennium w dniu uruchomienia kredytu lub transzy” Bank Millennium SA w Warszawie
„Raty kapitałowo-odsetkowe oraz raty odsetkowe spłacane są w złotych po uprzednim ich przeliczeniu wg kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej BRE Banku S.A. obowiązującego na dzień spłaty z godziny 14:50” BRE BANK SA w Warszawie
„Kwota kredytu denominowanego (waloryzowanego) w CHF lub transz kredytu zostanie określona wg. kursu kupna dewiz dla wyżej wymienionej waluty zgodnie z tabelą kursów obowiązującą w banku w dniu wykorzystania kredytu lub transzy kredytu”. Kredyt Bank SA (następca Santander SA).
„Kredyt wykorzystywany jest w złotych, przy jednoczesnym przeliczaniu kwoty kredytu według kursu kupna dewiz dla CHF zgodnie z „Tabelą kursów” obowiązującą w Banku w dniu wykorzystania kredytu”. Kredyt Bank SA (następca Santander SA).
Podstawą prawną dochodzenia roszczeń jest przede wszystkim art. 385[1] i następne k.c. o niedozwolonych postanowieniach umownych w obrocie z konsumentami.
Zgodnie z art. 385[1] § 1 postanowienia umowy zawieranej z konsumentem _nie uzgodnione indywidualnie,_nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.
Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta (art. 385[1] § 3 k.c.).
Mając na uwadze powyższe, aby uznać dane postanowienie umowy za niewiążące zgodnie z art. 385[1] § 1 kc, muszą zostać spełnione następujące przesłanki:
Zarówno oceny zgodności postanowienia umowy z dobrymi obyczajami, jak również oceny, czy postanowienie kształtuje prawa i obowiązki w sposób rażąco naruszający interesy konsumenta, dokonuje się w chwili zawarcia umowy.
Abuzywność klauzul waloryzacyjnych w umowach kredytów frankowych, wynika przede wszystkim z tego, że klauzule te nie odwoływały się do obiektywnych wskaźników, na które każda ze stron miała wpływ. W klauzulach tych pozostawiona została bankowi swoboda w kształtowaniu wysokości zobowiązania kredytobiorców, poprzez odesłanie do tabeli kursów ustalanej przez bank. Tabela kursów banku stanowi jedyne źródło informacji o wysokości kursów walut stosowanych na potrzeby umowy o kredyt, przy czym kredytobiorcy nie mają żadnej możliwości weryfikacji w oparciu o obiektywne kryteria, według których kurs ten został ustalony. Kredytobiorcy nie są w stanie samodzielnie oszacować wysokości swojego zobowiązania, co świadczy o braku transparentności tych postanowień. Ponadto Bank uwzględniał inny kurs CHF przy przeliczaniu wartości wypłaconego kredytu (kurs kupna) i inny przy obliczaniu wartości rat kapitałowo-odsetkowych (kurs sprzedaży). Tym samym kredytobiorcy zostali obciążeni dodatkowymi, nieuzasadnionymi kosztami, wynikającymi z różnic pomiędzy kursem kupna i sprzedaży. Stanowi to niejako dodatkowy zarobek banku, ukrytą prowizję, której kredytobiorcy nie byli w stanie oszacować.
Nieważność umowy kredytowej powoduje, że dotychczas spełnione przez kredytobiorców świadczenia dokonane w wykonaniu umowy należy uznać jako nienależne, co skutkuje obowiązkiem ich zwrotu przez bank w całości na podstawie art 410 § 1 i 2 kc w związku z art. 405 kc z art. 58 § 1 kc.
Norma prawna wyrażona w art. 410 § 2 kc stanowi, że świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.
W przypadku odfrankowienia, tj. w sytuacji gdy Sąd uzna, że kredytobiorców nie wiążą niedozwolone postanowienia umowne, ale umowa może dalej być kontynuowana, nie ma podstawy spłacania rat z użyciem klauzuli waloryzacyjnej (niedozwolonych postanowień), a dotychczas uiszczone raty spełnione ponad wartość rat kredytu, do których kredytobiorcy byliby zobowiązani, gdyby spłacali kredyt z pominięciem abuzywnych postanowień, jest świadczeniem spełnionym bez podstawy prawnej, co rodzi obowiązek banku do zwrotu nienależnie zapłaconej części świadczenia na podstawie art. 410 § 1 i 2 kc w związku z art. 405 kc i z art. 385[1] § 1 kc.
W celu dochodzenia roszczeń o unieważnienie umowy kredytu, czy też jej odfrankowienie, bank nie dokonuje sam automatycznego frankowania, czy też unieważnienia umowy, dlatego droga sądowa jest niezbędna.
Propozycje ugodowe banku warto skonsultować z prawnikiem i dokonać oszacowania korzyści, jakie są możliwe do osiągnięcia w drodze procesu sądowego, czy też zawarcia ugody. Zawarcie ugody z bankiem zazwyczaj opatrzone jest klauzulą zrzeczenia roszczeń, z tego względu nie jest możliwe wytoczenie powództwa o przedmiot ugody w przyszłości.
Poza kosztami profesjonalnego pełnomocnika, powód ponosi koszty opłaty sądowej, która wynosi nie więcej niż 1.000 zł (art. 13 UKSC). W toku postępowania sądowego, w przypadku powołania przez sąd dowodu z opinii biegłego, może istnieć potrzeba uiszczenia zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego za dokonanie wyliczeń (koszt około 1.000. – 3.000 zł).