Obsługa prawna firm: pozyskiwanie kapitału przez startupy

Jedynym ze sposobów pozyskania kapitału przez spółkę jest emisja obligacji. Spółka z o.o. może emitować obligacje, z wyjątkiem obligacji zamiennych.

Obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji, zwanego dalej „obligatariuszem”, i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia (art. 4 ust. 1 ustawy o obligacjach).

To, czy spółka z o.o. może emitować obligacje reguluje przede wszystkim ustawa z dnia 15 stycznia 2015 r. o obligacjach[1]oraz ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych[2].

W art. 2 ustawy o obligacjach znajduje się katalog podmiotów uprawnionych do emisji obligacji. I tak, w treści art. 2 ust. 1 czytamy, że obligacje mogą emitować osoby prawne, w tym osoby prawne mające siedzibę poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej prowadzące działalność gospodarczą lub utworzone wyłącznie w celu przeprowadzenia emisji obligacji.

Tym samym spółki kapitałowe: spółka z o.o. oraz spółka akcyjna jako osoby prawne są uprawnione do emisji obligacji. Ponadto spółka komandytowo-akcyjna również może emitować obligacje. Obligacji nie mogą emitować spółki osobowe (jawna, partnerska, komandytowa) jak też osoby fizyczne prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą i spółki cywilne.

Ustawa o obligacjach wskazuje, że spółka może, o ile jej statut tak stanowi, emitować obligacje uprawniające do objęcia akcji emitowanych przez spółkę w zamian za te obligacje – obligacje zamienne (art. 19 ust. 1 ustawy o obligacjach).

W ustawie o obligacjach ustawodawca nie wskazał czy spółka z o.o. jest uprawniona do wyemitowania obligacji zamiennych na udziały. W odniesieniu do spółki akcyjnej, a od 1 lipca 20201 r. również PSA (prostej spółki akcyjnej) takie prawo wynika wprost z treści przytoczonego wyżej art. 19 ustawy o obligacjach.

Jednakże zakaz emisji obligacji zamiennych na udziały wprowadza kodeks spółek handlowych. Zgodnie z art. 174 § 6 ksh na udziały lub prawa do zysku w spółce z o.o. nie mogą być wystawiane dokumenty na okaziciela oraz dokumenty imienne lub na zlecenie. Do tej kategorii dokumentów należą obligacje zamienne.

Ponadto kodeks spółek handlowych sankcjonuje w przepisach karnych ksh naruszenie zakazu emitowania papierów wartościowych zamiennych na udziały – zgodnie z art. 589 ksh kto, będąc członkiem zarządu albo likwidatorem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, dopuszcza do wydania przez spółkę dokumentów imiennych, na okaziciela lub dokumentów na zlecenie na udziały lub prawa do zysków w spółce – podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 6 miesięcy.

[1] t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 187 ze zm.

[2] tj. Dz. U. z 2020 r. poz. 1526 ze zm., dalej jako „ksh”