Przegląd orzecznictwa frankowego cz. 2

Kiedy Frankowicze mogą domagać się odsetek od nieważnych umów kredytowych? Przystępnie o skomplikowanym orzecznictwie.

Kredyty frankowe to temat, który od wielu lat budzi wiele emocji i pytań, zwłaszcza wśród osób, które zdecydowały się na taką formę finansowania swojego mieszkania czy domu. Jednym z kluczowych zagadnień, które wciąż wywołuje wiele wątpliwości, jest kwestia odsetek za opóźnienie od nieważnych umów kredytowych. Na ten temat wypowiedziało się już wiele sądów, jednak różnorodność orzeczeń, wskazuje na istotne rozbieżności.

Orzecznictwo sądów powszechnych było w dużej mierze oparte na uchwale siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2021 r., sygn. akt III CZP 6/21. Zgodnie z tą uchwałą, rozpoczęcie naliczania odsetek za opóźnienie od banków w przypadku unieważnienia umowy kredytowej wymagało od kredytobiorcy formalnego oświadczenia złożonego w sądzie o świadomości skutków nieważności umowy. Sędziowie wskazywali, iż dzień, w którym kredytobiorca złożył oświadczenie o świadomości konsekwencji nieważności umowy kredytowej, jest momentem, od którego przysługują mu odsetki za opóźnienie.

W wielu sprawach dotyczących nieważności umów kredytowych kluczowym momentem, od którego zaczynają być naliczane odsetki za opóźnienie jest wezwanie do zapłaty wysłane do banku. Nie ma potrzeby, aby takie wezwanie przybrało charakter standardowego wezwania do zapłaty, może mieć też formę powództwa skierowanego do Sądu.

Interesujące jest stanowisko Sądu Najwyższego, które odnosi się do nieważności umowy kredytowej. W wyroku z dnia 28 października 2022 roku (sygn. akt II CSKP 898/22) Sąd podkreślił, że niedozwolone postanowienie umowne nie wiąże konsumenta od samego początku, co oznacza, że umowa jest nieważna ex tunc, czyli od momentu zawarcia. Nie ma zatem konieczności, aby konsument wyraził zgodę na stwierdzenie jej nieważności – odsetki powinny być zasądzane od momentu wezwania banku do zapłaty.

Jednakże, mimo wydanych wyżej wskazanych orzeczeń, stanowiska sądów w tej kwestii wciąż nie są jednolite. Pojawiają się przypadki, gdzie sędziowie orzekają o zasądzeniu odsetek dopiero od daty wyroku.

Co to oznacza dla Kredytobiorców?

Różnorodność interpretacji oznacza, że wynik postępowania i kwota odsetek, które mogą zostać przyznane kredytobiorcy, zależą w dużej mierze od konkretnego sądu i sędziego rozpatrującego sprawę. Kluczowe znaczenie ma świadomość własnych praw i możliwości, a także wybór profesjonalnego pełnomocnika znającego orzecznictwo.