Prawnicy dla Ukrainy: ustawa dotycząca uchodźców. Część 1.
Ukraina. Legalizacja pobytu. Wczoraj w Sejmie odbyło się pierwsze czytanie projektu specustawy dotyczącej pomocy obywatelom Ukrainy, w związku z konfliktem zbrojnym. Sejm skierował go do dalszych prac. W dzisiejszym artykule skupiłam się na zalegalizowaniu pobytu w Polsce. W kolejnych częściach przybliżę, m.in. temat pracy, oświaty oraz pomocy socjalnej. Zachęcam do przekazywania tych kluczowych informacji dalej.
Część 1. Legalny pobyt na terytorium Polski - Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa
7 marca do Sejmu wpłynął rządowy projekt dotyczący określenia szczególnych zasad zalegalizowania w Polsce pobytu obywateli Ukrainy, którzy przybyli tutaj w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa.
Ustawa określa formy wsparcia obywateli Ukrainy, m.in. szczególnych zasad dotyczących pracy oraz podejmowania i wykonywania przez nich działalności gospodarczej.
Obecnie odbyło się I czytanie wskazanego projektu (dostęp do aktualnego stanu procesu legislacyjnego: https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=2069).
- Legalny pobyt na terytorium Polski
Obywatele Ukrainy będą mogli legalnie przebywać w Polsce przez 18 miesięcy.
Jeżeli obywatel Ukrainy, o którym mowa w art. 1 ust. 1, wjechał legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia określonego w przepisach wydanych na podstawie ust. 3 i deklaruje zamiar pozostania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jego pobyt na tym terytorium uznaje się za legalny w okresie 18 miesięcy licząc od dnia 24 lutego 2022 r. Do określenia okresu pobytu uznawanego za legalny stosuje się art. 57 § 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 735, 1491 i 2052).
Tym samym będzie to dotyczyć osób, które przybyły do Polski z Ukrainy (przed nowelizacją wymagany był wjazd bezpośrednio z Ukrainy) i zadeklarowały zamiar pozostania na terytorium naszego kraju.
Za legalny uznaje się także pobyt dziecka urodzonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez matkę, która jest obywatelką Ukrainy, która wjechała legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od dnia 24 lutego 2022 r.
Dzieciom takim będzie przysługiwał status legalnego pobytu na terytorium RP w okresie równym legalnemu pobytowi matki.
- Legalizacja pobytu w przypadku braku rejestracji wjazdu obywatela Ukrainy na teren RP.
W przypadku gdy wjazd obywatela Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie został zarejestrowany przez komendanta placówki Straży Granicznej podczas kontroli granicznej, Komendant Główny Straży Granicznej rejestruje pobyt obywatela Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, na jego wniosek.
Taki wniosek należy złożyć osobiście w siedzibie dowolnego organu gminy na terytorium RP, na piśmie w postaci papierowej, opatrzonym własnoręcznym, czytelnym podpisem,
wypełnionym przez wnioskodawcę albo przez pracownika tego organu na podstawie danych podanych przez wnioskodawcę. Organ gminy wydaje potwierdzenie złożenia wniosku.
W przypadku obywatela Ukrainy nieposiadającego pełnej zdolności do czynności prawnych, wniosek składa przedstawiciel ustawowy albo osoba sprawująca faktyczną pieczę nad dzieckiem.
Wniosek należy złożyć nie później niż 60 dni od dnia wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
- Nadanie numeru PESEL obywatelom Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z wojną.
Rozwiązanie to pozwoli na realizację szeregu usług publicznych na rzecz tych osób. Nadanie numeru PESEL dla obywateli Ukrainy nie wpłynie na kwestię uzyskania polskiego obywatelstwa.
Wniosek należy złożyć osobiście w siedzibie dowolnego organu gminy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, na piśmie utrwalonym w postaci papierowej, opatrzonym własnoręcznym czytelnym podpisem,
wypełnionym przez wnioskodawcę albo przez pracownika tego organu na podstawie danych podanych przez wnioskodawcę. Organ gminy wydaje potwierdzenie złożenia wniosku.
Wraz z nadaniem numeru PESEL obywatele Ukrainy będą mogli uzyskać profil zaufany. Takie rozwiązanie ma ułatwić dostępu do usług publicznych online.
- Ścieżka dalszej legalizacji pobytu obywateli Ukrainy – możliwość uzyskania zezwolenia na pobyt czasowy.
Obywatelowi Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest lub był uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, udziela się, na jego wniosek, zezwolenia na pobyt czasowy.
Zezwolenia na pobyt czasowy udziela się jednorazowo na okres 3 lat, licząc od dnia wydania decyzji.
Wyjazd obywatela Ukrainy z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres powyżej 1 miesiąca pozbawia go uprawnienia, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy, tzn. uznania pobyt na terytorium RP za legalny na podstawie wskazanej ustawy.
Uprawnienie do przebywania legalnie przez okres 18 miesięcy na terytorium RP jest niezależne od innych uprawnień do wjazdu i pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wynikających z przepisów prawa.
W dalszych artykułach przedstawię informację na temat dostępu do rynku pracy, pomocy socjalnej i wsparcia na utrzymanie, świadczeń rodzinnych, opieki zdrowotnej oraz oświaty.
Więcej informacji:
