Prowadzenie po alkoholu: jakie konsekwencje grożą kierowcy?

Kierowco, jeżeli zostałeś zatrzymany za jazdę pod wypływem alkoholu, Twój czyn może być rozpatrywany jako przestępstwo albo wykroczenie. Kwalifikacja prawna czynu zależy od stężenia alkoholu we krwi (promile) albo w wydychanym powietrzu.

Prowadzenie pojazdu w stanie po użyciu alkoholu czyli odpowiedzialność za wykroczenie z art. 87 k.w.

Wykroczenie prowadzenia pojazdu po użyciu alkoholu z art. 87 § 1 k.w. popełnia się, gdy stężenie alkoholu w organizmie kierowcy wynosi co najmniej 0,10 mg/l (0,2 promila). Natomiast górna granica, wykroczenia jazdy po alkoholu wynosi 0,25 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu (0,5 promila).

Kara za wykroczenie

Wykroczenie jazdy w stanie po użyciu alkoholu kierowcy jest usankcjonowane karą aresztu albo grzywny nie niższej niż 2500 złotych. Zakaz prowadzenia pojazdów jest w tym przypadku orzekany przez sąd na okres od 6 miesięcy do 3 lat.

Czy można zachować prawo jazdy po popełnieniu wykroczenia prowadzenia pojazdu po użyciu alkoholu?

Dla wielu kierowców zatrzymanych przez Policję za prowadzenie samochodu w stanie po użyciu alkoholu, kluczową kwestią jest zachowanie prawa jazdy, a w dalszej kolejności problem stanowi konieczność zapłaty kary grzywny.

Jeżeli popełniłeś wykroczenie polegające na prowadzeniu samochodu w stanie po użyciu alkoholu, wówczas sąd orzeka zakaz prowadzenia pojazdów na okres od 6 miesięcy do lat 3.

Istotnym jest to, że sąd może w szczególnie uzasadnionym przypadku zastosować art. 39 § 1 k.w., zgodnie z którym: ,,w wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie można – biorąc pod uwagę charakter i okoliczności czynu lub właściwości i warunki osobiste sprawcy – zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary albo odstąpić od wymierzenia kary lub środka karnego”.

Treść powyższego przepisu stanowi podstawę prawną dla sądu do odstąpienia od orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów. Sąd, aby odstąpić od orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów musi dojść do przekonania, że czyn popełniony przez kierowcę miał charakter incydentalny, a obwiniony jako kierowca nie zagraża bezpieczeństwu w komunikacji. Sąd bierze tutaj pod uwagę właściwości i warunki osobiste kierowcy oraz jego dotychczasowy sposób życia.

Czy sąd z urzędu może orzec o odstąpieniu od zakazu?

Sąd z urzędu nie rozważy kwestii odstąpienia od zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych. To na obwinionym oraz jego obrońcy ciąży obowiązek wykazania przed sądem, że w sprawie zachodzą szczególne okoliczności i kierowca zasługuje na odstąpienie od zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych. Osoba obwiniona o wykroczenie prowadzenia pojazdu w stanie po użyciu alkoholu może złożyć wniosek o dobrowolne poddanie się karze i zastosowanie wobec niej kary grzywny z jednoczesnym odstąpieniem od orzeczenia zakazu na podstawie art. 39 § 1 k.w. - oczywiście takie rozwiązanie wchodzi w rachubę w sytuacji, gdy kierowca przyznaje się do zarzucanego mu czynu i nie kwestionuje faktu popełnienia wykroczenia.

Przestępstwo prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości

Przestępstwo prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości z art. 178a § 1 kk, kierowca popełnia, gdy stężenie alkoholu w jego organizmie przekroczyło 0,25 mg/l alkoholu, czyli wynosi co najmniej 0,26 mg/l alkoholu (ponad 0,5 promila). W takim przypadku zostanie mu przedstawiony zarzut prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości z art. 178a § 1 kk. Zarzut z tego artykułu zostanie przedstawiony kierowcy, który jest osobą dotychczas niekaraną za jazdę po alkoholu. W przeciwnym razie, gdy w swojej karcie karnej ma już prawomocny wyrok za jazdę w stanie nietrzeźwości i uprzednie skazanie nie uległo zatarciu, wówczas zostanie mu przedstawiony zarzut ponownej jazdy samochodem w stanie nietrzeźwości z art. 178a § 4 kk.

Co grozi za przestępstwo prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości z art. 178a § 1 kk?

Za popełnienie przestępstwa jazdy samochodem w stanienie nietrzeźwości z art. 178a §1 kk, kierowcy grozi kara grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2 oraz zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres od 3 lat do lat 15. Sąd orzeka również świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w kwocie od 5 000 zł do 60 000 zł.

Czy kierowca ma możliwość zachowania prawa jazdy pomimo popełnienia przestępstwa z art. 178a § 1 kk?

W przypadku popełnienia przestępstwa kierowania pojazdem mechanicznym w stanie nietrzeźwości sąd również może nie orzekać zakazu prowadzenia pojazdów. Aby sąd mógł odstąpić od orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów musi zastosować wobec kierowcy instytucję warunkowego umorzenia postępowania karnego, bowiem tylko w przypadku takiego rozstrzygnięcia kierowca może zachować prawo jazdy.

Art. 178 § 4 k.k. – kwalifikowany typ przestępstwa

Kwalifikowany typ przestępstwa z art. 178a § 4 kodeksu karnego zachodzi wówczas, gdy popełnia to przestępstwo oraz był już prawomocnie skazany za przestępstwo prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego (art. 178a § 1) lub przestępstwa sprowadzenia katastrofy w komunikacji (art. 173), sprowadzenia niebezpieczeństwa katastrofy (art. 174), spowodowania wypadku w komunikacji (art. 177) lub spowodowania ciężkiego wojskowego wypadku w komunikacji (art. 355 § 2) – popełnionych w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego. Kwalifikowany typ przestępstwa prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości zachodzi również w sytuacji, gdy kierowcę obowiązuje zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych orzeczony za przestępstwo. W takich przypadkach sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat, a zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych sąd orzeka dożywotnio.

Warunkowe umorzenie postępowania przy popełnieniu przestępstwa prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości a możliwość zachowania prawo jazdy

Biorąc pod uwagę treść art. 66 § 1 i § 2 k.k. w razie jazdy samochodem w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego oskarżony ma możliwość ubiegania się o udzielenie mu warunkowego umorzenia postępowania karnego bez orzeczenia o zakazie prowadzenia pojazdów mechanicznych. Dotyczy wyłącznie osób uprzednio niekaranych za przestępstwo umyślne. Osoba karna za przestępstwo popełnione nieumyślnie, może ubiegać się o warunkowe umorzenie postępowania karnego.

Sąd wydając wyrok warunkowo umarzający postępowanie karne orzeka wobec oskarżonego świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

Staranie się o warunkowane umorzenie postępowania jest najkorzystniejszą opcją dla osób oskarżonych za jazdę pod wpływem alkoholu. Polega ono na tym, że sąd zamiast wydawać wyrok skazujący, umarza postępowanie karne pod ustalonymi warunkami.

Aby starać się o warunkowe umorzenie postępowania muszą być spełnione (łącznie) takie przesłanki:

sprawca nie jest karany za przestępstwo umyślne
wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, a okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości
postawa sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania, będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.

Jakie korzyści niesie za sobą warunkowe umorzenie postępowania?

Oskarżony w świetle prawa jest osobą niekaraną. Oznacza to, że może otrzymać zaświadczenie o niekaralności, które często bywa wymagane przez pracodawców. Przy warunkowym umorzeniu postępowania można skrócić ustawowy okres, na który odbierane jest prawo jazdy. W niektórych przypadkach Sąd może nawet w ogóle nie orzec o zakazie prowadzenia pojazdów mechanicznych.